Hart, vaat- longklachten

Informatie over deze klachten
Hartproblemen kunnen meerdere oorzaken hebben. Het meest gezien is een verstopping in een kransslagader die de hartspier van zuurstofrijk bloed voorziet. Wanneer een van de kransslagaders te weinig doorstroming heeft, en de zuurstofaanvoer beperkt wordt, kan de hartspier niet meer de inspanning geven die nodig is om de rest van het lichaam van bloed te voorzien.

Een andere oorzaak kan een probleem zijn met de kleppen van het hart. De kleppen zorgen ervoor dat wanneer het hart bloed het lichaam in pompt, het niet terugstroomt. Enerzijds zal de hartspier bij klepproblemen minder vermogen hebben om bloed rond te pompen; anderzijds zal dit bij een langer bestaand klepprobleem leiden tot een vergrote hartspier; een verslechterde relatieve vullingsgraad van het hart en aldus afnamen van het pompvermogen

Nog een andere oorzaak kan een probleem zijn met het ritme van het hart. Wanneer de hartspier niet in een logische volgorde contraheert, zal de pompfunctie minder kunnen worden. Sommige ritmestoornissen kunnen bedreigend zijn omdat er dan helemaal geen bloed meer wordt rond gepompt; vaak wordt dan een ICD geplaatst.

Wie krijgen deze klachten en wat voel ik?
Vaak neemt de kans op hartklachten toe met de leeftijd. Omdat iedere aandoening een andere oorzaak heeft; is het lastig hier een algemeen antwoord op te geven. In het algemeen kan gezegd worden dat mensen met een hogere leeftijd; een geschiedenis van roken en/of een geschiedenis van een slechte leefstijl. Soms kunnen ook erfelijke factoren zorgen voor een verhoogde kans op hartaandoeningen.

Welke behandeling is er voor deze klachten?
De cardioloog behandelt u voor de hartklachten. De fysiotherapeut behandelt u voor de gevolgen van deze klachten. Dat betekent dat het instellen van medicamenteus en/of operatief beleid wordt gedaan door de cardioloog. Als gevolg hiervan kan het zijn dat uw conditie verminderd is, of dat u de risicofactoren voor herhaling dient te verminderen. Hierbij kan de fysiotherapeut u helpen. Er zijn mensen met een slechte conditie van het hart die nog redelijk wat kunnen, er zijn echter ook mensen zonder hartklachten die weinig kunnen. Dit verschil is trainbaar en daarvoor is uw specialistisch fysiotherapeut beschikbaar!

Informatie over deze klachten
Net als hartklachten, kunnen longklachten meerdere oorzaken hebben. Vaak hoort u de term COPD, al dan niet gepaard gaande met Asthma. Misschien kent u ook de term longemfyseem. Vaak worden longklachten door de longarts behandeld, soms ook door de huisarts. De ingangsklachten zijn vaak benauwdheidsklachten of een longontsteking. Vervolgens krijgt u een longtest. Bij COPD zit er met name een beperking in de hoeveelhied uitgademende lucht. Bij asthma kan dit ook de ingeademde lucht zijn, en bij asthma reageren de klachten op Ventolin. Wanneer er longblaasjes kapot zijn gegaan neemt de totale longinhoud toe. Dit lijkt positief, maar het oppervlak waarover u zuurstof op kunt nemen neemt hierbij af. Bovendien neemt de mate van verversing van lucht af omdat de rekbaarheid van het longweefsel verminderd.

Wie krijgen deze klachten en wat voel ik?
Longklachten worden vaak veroorzaakt door een geschiedenis van een stressoren voor de long. Dit kan zijn roken, maar dit kan ook het inademen van astbest zijn. De kans op longproblemen neenmt toe met de leeftijd. We zien vaak mensen die ouder zijn(zeker niet altijd), roken of gerookt hebben, een hoger gewicht of juist een lager gewicht hebben en een verminderde inspanningstolerantie.

Welke behandeling is er voor deze klachten?
Net als bij hartklachten wordt de functie van de long ingesteld bij de huis- of longarts. De fysiotherapeut heeft een aantal belangrijke functies. De eerste is het maximaliseren van het inspanningsvermogen. We zien mensen met relatief slechte longen die veel kunnen, en omgedraaid. Het verschil hiertussen is getraind zijn. Dit geeft mensen meer mogelijkheden, denken aan verbeterde loopafstand of makkelijker trap kunnen lopen. De fysiotherapeut zal ook hoest- en ademhalingsoefeningen met u doornemen. Dit is gericht op efficiente ventilatie en het goed ophoesten van slijm. Dit is erg belangrijk omdat lang vastizttend slijm kan leiden tot een ontsteking. Tijdens een ontsteking kan er functieverlies van de long optreden en verslechterd het beeld. Bovendien ziet u de longfysiotherapeut het meest van de zorgverleners en is een signaleringsfunctie belangrijk. Vroegtijdig behandelen van ontstekingen verminderd de kans op een versnelde achteruitgang. De fysiotherapeut helpt u in het herkennen hiervan.

Informatie over deze klachten
Het zal u niet zijn ontgaan, er zijn in Nederland veel besmettingen met het COVID-19 virus. Sommige patiënten ervaren lichte klachten, andere patiënten worden opgenomen op de intensive care en worden zelfs beademd. Na de periode van opname op de intensive care volgt vaak een periode van revalidatie. Het COVID-19 virus is relatief nieuw, en daarom is er nog weinig bekend over de lange termijn consequenties. We weten al wel dat er fibrosering van longweefsel op kan treden en dat de reconditionering soms langzamer en moeilijker verloopt dan aan de hand van de situatie voor het virus aangenomen kan worden. Patiënten kunnen te maken krijgen met het Post Intensive Care Syndroom(PICS). De verwachting is dat de grote lijnen tussen PICS en COVID-19 revalidatie vergelijkbaar zijn, met dien verstande dat COVID-19 revalidanten een grotere complexiteit hebben op pulmonaal(long) en psychologisch gebied. Uit recent onderzoek in Nijmegen is een vermoeden op een verklaring voor de snelle achteruitgang in de kritieke fase gevonden. Door een overschot aan bradykinine ontstaat er lokaal bij de longblaasjes een verhoogde permeabiliteit(doorlaatbaarheid) waarbij er vocht uit de bloedbaan kan treden. Hierdoor is er naast een ontsteking ook een vergrote mate van oedeem in de longen wat het gevoel van benauwdheid verergerd.

Wie krijgen deze klachten en wat voel ik?
Deze cijfers geven kort weer hoe intens PICS kan zijn. Deze cijfers gaan over IC-revalidanten in het algemeen, dit is niet toegespitst op COVID-19 patiënten.

60% houdt fysieke klachten na 1 jaar (Sommer et al, 2012)

32% houdt angstklachten na 6 maanden , 20-23% ontwikkelt PTSS,40% houdt cognitieve problemen over.

Welke behandeling is er voor deze klachten?

Longfibrose

Revalidanten kunnen te maken krijgen met een beeld van longfibrose. Hierbij treedt er verbindweefseling in de long op wat de basis kan zijn voor een restrictief longbeeld. Hierbij is het belangrijk dat revalidatie volgens pulmonaal protocol plaatsvindt. Er wordt op dit moment al gesproken van een nieuw protocol genaamd COLD, Corona Obstructive Lung Disease. Hierbij spelen onderdelen als verbeteren van de ventilatie, sputumevacuatie technieken en belastbaarheidstraining een grote rol.

Reconditionering

Het (her)opbouwen van de conditie is een van de belangrijkste peilers: u wilt immers weer het leven oppakken wat u had voor de ziekte, en COVID-19 kenmerkt zich door een lastige heropbouw van de conditie. Uw fysiotherapeut kan u helpen bij het balanceren van rust en herstel, zodat uw conditie ook daadwerkelijk vermeerderd.

Spiermassa

Een van de grote belemmeringen en tegelijkertijd risico's van een opname op de IC is het verlies van spiermassa. Men kan tot wel 1kg spiermassa per dag verliezen! Deze spierzwakte wordt medisch intensive care acquired weakness(ICU-AW) genoemd. Er zijn twee vormen van deze spierzwakte; op basis van spierzwakte zelf(ciriticall illness polymyolepathie) en op basis van de zenuwaansturing(critical illness polyneuropathie). Het maken van onderscheid tussen deze twee vormen is erg lastig dus meestal spreekt men van ICU-AW.

Gelukkig is dit wel een omkeerbaar proces, bij genoeg eiwit inname en juiste training bouwt men de spiermassa weer op. Hier is een taak weggelegd voor fysiotherapeut en diëtist.

Hoesttechnieken

Al het slijm wat opgehoest wordt en niet meer in de long aanwezig is, kan niet meer zorgen voor een ontsteking. Daarom is het belangrijk om een goede hoesttechniek te hanteren. Hierin kan de fysiotherapeut u begeleiden. Een korte instructie hebben wij ook al als filmpje op onze facebook geplaatst.

Training ademhalingsspieren

Wanneer u bent beademd, heeft u zogenaamd passief geventileerd, in plaats van actief wanneer u dit met eigen spierkracht doet. Zoals de andere spieren in het lichaam ook massaverlies vertonen, zullen ook de ademhalingsspieren aangedaan zijn. HIervoor zijn IMT en EMT trainers.

Samenwerking met andere disciplines: maatschappelijk werk, psycholoog en diëtist

Het behandelen van een patiënt met na COVID-19 heeft meerdere facetten. Al deze facetten worden behandeld door een eigen specialist. Hierboven is redelijk uitgebreid ingegaan op de fysiotherapeutische doelen, maar daarmee is niet de gehele problematiek van een COVID-19 patient beschreven. Een groot deel heeft namelijk last van Posttraumatische Stress, mogelijk ook bij het gezin. De rol van de diëtist is hierboven al even kort aangestipt; de combinatie met de fysiotherapeut versterkt elkaar.

Fysio-Forum is onderdeel van het netwerk voor longrevalidatie; de schakel tussen de fysiotherapeuten in de eerste lijn en het NWZ.

Wij hebben een samenwerkingsverband met het ziekenhuis: copd.beweegzorgnw.nl

Informatie over deze klachten
De term etalagebenen is eigenlijk ouderwets geworden, tegenwoordig spreken we perifeer arterieel vaatlijden. De klachten kenmerken zich door een verzuurd gevoel in de kuiten die optreedt tijdens lopen. Bij rust herstellen deze klachten weer; daarom werd het ook vaak etalagebenen genoemd. Kenmerkend is dat de klachten optreden tijdens lopen, minder tijdens fietsen. De klachten beginnen in de kuit en trekken bij langer doorlopen verder omhoog. Bij deze klachten treedt er geen schade op, de klachten kunnen wel zeer vervelend zijn. Het wordt veroorzaakt door een tekort in de doorstroming van de bloedvaten in de benen. Het onderliggend proces is vergelijkbaar met een vermindering doorstroming van de bloed naar de hartspier.

Wie krijgen deze klachten en wat voel ik?
De categorie patiënten die een verhoogd risico lopen op deze klachten is eigenlijk dezelfde als bij de hartklachten. Mensen met een hogere leeftijd, een geschiedenis van roken en een ongezonde leefstijl krijgen vaker last van deze klachten.

Welke behandeling is er voor deze klachten?
Over het behandelen van etalagebenen is al veel onderzoek gedaan. De behandeling bestaat eigenlijk altijd uit looptherapie bij de gespecialiseerde fysiotherapeut. Fysio-Forum heeft daar specialisten voor klaarstaan. In het verleden werden patiënten ook geholpen middels een dotter of bypass behandeling door de chirurg. We weten inmiddels dat op de lange termijn deze behandeling minder effectief is dan ene looptraining bij de fysiotherapeut. Onderzoek heeft aangetoond dat het door de pijn heen lopen een gunstig effect heeft op de doorbloeding en de klachten doet verminderen. Een effectieve behandeling is gericht op het minimaal verdrievoudigen van de loopafstand. Omdat het een aangetoond effectieve behandeling is, wordt het vergoedt vanuit de basisverzekering.